BUDİZM

 

 

 

Hindistanın ikinci büyük dini Budizm’dir. Budizm, Hinduizm’deki puta tapma inancına tepki olarak doğmuştur. Bu dinin kurucusu Guatama (Buda) adında bir prenstir.

Siddhartha Gautama'nın, Nepal'deki Lumbini'de doğduğu düşünülmektedir. Yaygın olmamakla birlikte Hindistan-Nepal sınırındaki Kapilavastu'da doğduğuna dair iddialar da vardır.

Geleneksel olarak kabul edilen yaşam hikayesi şöyledir:

Siddhartha Gautama klanı ve Sakya Kabilesi'nden bir prens olarak dünyaya gelir. Doğumundan kısa bir süre sonra babası Kral Suddhodana'yı bilge olduğu varsayılan bir kişi ziyaret eder. Siddhartha hakkında "Bu çocuk ya muhteşem bir kral (chakravartin) veya muhteşem bir kutsal adam (Sadhu) olacak" der. Siddhartha'nın ileride kral olarak yerine geçmesini arzulayan babası ise onun yaşamı boyunca acı ve ölüm gibi hayatın gerçeklerinden habersiz sarayda yaşamasına çaba gösterir. Bundan dolayı Siddhartha, hayatının ilk 29 yılını insan nefsinin arzu edebileceği her tür zenginliğin içinde yaşamıştır. Babasının çabalarına rağmen Prens Siddharta, 29 yaşındayken ilk kez bir yaşlı insanın acı çektiğini görür. Bu olaydan sonra sarayın dışında yaptığı gezintilerde hasta bir adam, çürümüş bir ceset ve çileci bir derviş görünce hayatın ızdırap içerdiğini farkeder ve acıyı altetmek için çileci bir derviş olarak yaşamaya karar verir.

 

Derviş olmak için görkemli hayatı arkasında bırakarak sarayından ayrılan Siddhartha, başlangıçta çeşitli dervişlere katılarak onların çileci öğretilerini izler. Bu dervişler toplumdan ayrı, yoksun bir hayat sürerek açlık, kendine eziyet gibi çeşitli yöntemlerle nefislerini engellemeye çalışmaktadırlar. Uzun süre bu yoksun hayatı izleyen Siddhartha, bu yöntemlerin insana açlığa dayanma, hassas fısıltılar duyma, vücutta ağrı hissetmeme gibi olağanüstü rûhânî güçler kazandırdığını farkeder, ancak aynı zamanda vücuduna zarar verdiğini de görür.

Siddhartha, bu yöntemlerin aradığı cevaba ulaşmasına katkıda bulunmadığını, prens olarak zenginlikler içindeki hayatında olduğu gibi tatminsizlik ve huzursuzluk yarattığına karar verir. Böylelikle çileci yaşamına son vererek anapanasati denilen "nefesi dikkatle takip etme" meditasyonunu geliştirir. Çileci yaşam yerine, ne nefsin her isteğine boyun eğen, ne de vücudu yıpratacak kadar mahrum bırakan ve Orta Yol olarak tanınan bir yaşam şekli geliştirir. Söylenceye göre çileci hayatı terk etmesi, bir gün köylü bir kızın getirdiği süt ve pirinç muhallebisini kabul etmesiyle olur; ve bir incir ağacının altında nefes meditasyonuna oturur. 49 günlük meditasyondan sonra 35 yaşındayken ilmini tamamlar ve günümüz Bodh Gaya'sında bulunan bu ağacın altında aydınlanmaya ulaşır.

Aydınlanmasından sonra Buda veya Gautama Buddha adını alarak öğretilerini yaymaya başlar. Hindistan'ın kuzeyini, Ganj kıyılarının kutsal kenti Benares ve dolaylarını yeni felsefesini anlatarak gezen Gautama Buddha, kayıtlara göre 80 yaşında Kuşinagar'da (Hindistan) ölmüştür.

Ölüm, hastalık, yaşlılık, yoksulluk gibi insana ızdırap veren şeyler onu çok etkilemiştir. Bu sıkıntılardan kurtulmak için huzur ve mutluluğu aramaya yönelmiştir. Bir gün bir incir ağacının altında otururken zihninin aydınlandığını ve gerçeği bulduğunu söyler. Bundan sonra yaşamı değişir. Daha sonra halkı kendi oluşturduğu dine davet etmeye başlar

 

İNANÇ ESASLARI

i

Budizm’de amaç, insanın Nirvana’ya ulaşmasıdır. Nirvana, insanın bütün arzu ve ızdıraplarının söndüğü ve yok olduğu makam olarak kabul edilir. Buda’ya göre;

1-Hayat acılarla doludur. Zevk ve eğlence görünüşten ibarettir.

2-Bu acılara arzu ve ihtiraslarımız sebep olmaktadır.

3-Acıların giderilmesi için bu isteklerden vazgeçmek gerekir.

4-Bunu başaran insan, iç huzuruna, sonsuz bir mutluluğa, yani Nirvana’ya ulaşır

 

Aydınlanma için gerekli 37 şey

Dikkatli olmanın 4 temel şartı; (Satipatthana)

1. Bedene dikkat etme (Kayanupassana)

2. Duygulara dikkat etme (Vedananupassana)

3. Ruha dikkat etme (Cittanupassana)

4. Ruhani nesnelere dikkat etme (Dhammanupassana)

Çaba göstermede 4 esas; (Sama Ppadhana)

1. Artmayan, iyileşmeyen şeylerin artmasına izin vermeyin

2. Artan, ama iyileşmeyen şeyleri kovun

3. Artmayan, ama iyileşen şeylerin artmasına izin verin.

4. Artan, iyileşen şeyleri hızlandırın

Başarıya giden 4 yol; (İddhipada)

1. İstek, çaba, niyet (Chanda)

2. İrade gücü, çaba (Viriya)

3. Saf bilinç (Citta)

4. Araştırma, düşünme (Vimasa)

Kuvvet (Bala)

1. Güven, inanç (Saddha)

2. İrade gücü, çaba (Viriya)

3. Dikkatlilik (Sati)

4. Toplanma (Samadhi)

5. Bilgelik, bilgi ya da anlayış (Panna)

Aydınlanmanın 7 halkası (Bojjhanga)

1. Dikkatlilik (Sati)

2. Kuralların, yasaların iyice anlaşılması (Dhamma Vicaya)

3. Hayranlık, neşe (Piti)

4. Sakinlik, memnuniyet (Passaddhi)

5. Toplanma, yoğunlaşma (Samadhi)

6. Huzur (Upekkha)

8 aşamalı asil yol (Ariya Magga)

1. Gerçek bilgi (Sama Ditthi)

2. İyi niyet (Sama Sankappa)

3. Gerçek söz (Sama Vacca)

4. Gerçek hareket (Sama Kammanta)

5. Namuslu kazanç (Samma Ajiva)

6. Gerçek çaba (Samma Vayama)

7. Gerçek dikkat (Samma Sati)

8. Gerçek yoğunlaşma (Samma Samadhi

 

KUTSAL METİNLERİ

Samyutta-Nikaya

Samyutta-Nikaya Budist metinlerinden oluşan bir derlemedir. Sutta Pitaka’lardan oluşan, beş Nikaya’dan üçüncüsüdür. Bu derleme ortalama 2889 Sutra’dan oluşmaktadır.

Kalp Sutra

En yüce bilgelik Sutra’sı Budizm’in ünlü Mahayana Sutra’sına ait olan kutsal metindir. Diğer adı, öteki dünyanın özü, öteki dünyaya ait olan bilgeliktir. (Sutra) (Prajñāpāramitā Hṛdayasūtra), Koreanisch: (Maha-banya-para-mida-simgyeong), Vietnamca: Kinh Ma Ha Bát Nhã Ba La Mật, Japanca: 摩訶般若波羅蜜多心經 (Maka Hannya Haramita Shingyō), Pinyin: Móhē bōrě bōluómìduō xīnjīng, Tibetçe: sNying mDo ve shes rab snying po'i mdo. Sadece Sanskritçe olan orijinal hali değil, Çince metinler de öğretilmektedir.

Elmas Sutra

Yaklaşık olarak 1. yy’da kaleme alınan Elmas Sutra (Vajracchedikā-prājñāpāramitā-sūtra) Mahayana Budizmi’nin en önemli metni sayılmaktadır. Elmas Sutra çeşitli Asya ülkelerine kadar yayılmıştır. Ayrıca ‘Prajnaparamita Sutra’nın’ (sanskr. "prajnaparamita" = Bilgeliğin Mükemmelleştirilmesi) bir parçasıdır. Kökeni Çin’e dayanan Sutra’nın ilk versiyonu toplu bir şekilde üretilmiştir. Bu doküman, Gutenberg İncili’nden yaklaşık olarak 600 yıl önce meydana gelen insanlık tarihinin ilk kitap baskısı sayılmaktadır. 1907’de Arkeolog Aurel Stein tarafından bir Çin şehri olan Dunhuang’daki Mogao mağarasında bulunmuştur. Bu Sutra’nın tam başlığı ‘Vajracchedika Prajnaparamita’dır ve ‘Bilgeliğin Mükemmelleştirilmesi’ anlamına gelmektedir.